Rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu biodrowego

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego to jedna z najczęściej wykonywanych operacji ortopedycznych na świecie. Jej celem jest przywrócenie sprawności ruchowej, zniesienie bólu i poprawa jakości życia pacjentów. Zabieg polega na usunięciu zniszczonego stawu i zastąpieniu go sztuczną protezą. Jednak sama operacja to dopiero początek drogi – kluczowym elementem procesu leczenia jest odpowiednio prowadzona rehabilitacja.

Najczęściej do konieczności wszczepienia endoprotezy biodra prowadzą:

◉ Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego (koksartroza) – najczęstszy powód operacji, związany z postępującym zużyciem chrząstki.
◉ Reumatoidalne zapalenie stawów – przewlekły proces zapalny uszkadzający tkanki stawowe.
◉ Martwica głowy kości udowej – niedokrwienie prowadzące do obumarcia tkanki kostnej.
◉ Urazy i złamania szyjki kości udowej – szczególnie u osób starszych, często skutkujące koniecznością natychmiastowej implantacji protezy.
◉ Wrodzone i nabyte wady stawu biodrowego – np. dysplazja biodra.

Endoprotezy różnią się budową i sposobem mocowania:

1. Endoproteza całkowita (totalna – TEP)
   ▹ Zastępuje zarówno panewkę, jak i głowę kości udowej.
   ▹ Najczęściej stosowana metoda.
2. Endoproteza częściowa (hemiproteza)
   ▹ Wymienia jedynie głowę kości udowej.
   ▹ Stosowana głównie u starszych pacjentów po złamaniach szyjki kości udowej.
3. Podział według mocowania:
   ▹ Cementowe – proteza mocowana przy pomocy specjalnego cementu kostnego, częściej stosowana u osób starszych.
   ▹ Bezczementowe – stabilizacja uzyskana dzięki wrośnięciu kości w porowatą powierzchnię protezy, preferowane u osób młodszych i bardziej aktywnych.
   ▹ Hybyrdowe – połączenie obu metod (np. panewka bezcementowa, trzpień cementowany).

Rehabilitacja zaczyna się już w pierwszej dobie po zabiegu i jest prowadzona etapami. Jej celem jest przywrócenie pełnej sprawności, nauka prawidłowych wzorców ruchowych i zapobieganie powikłaniom.

Etap I – wczesny pooperacyjny (0–6 tygodni)

• Cele: zmniejszenie bólu i obrzęku, ochrona operowanego biodra, profilaktyka zakrzepicy i oddechowa, rozpoczęcie nauki chodzenia.
• Ćwiczenia:
  ▹ izometryczne (napinanie mięśni pośladkowych, czworogłowych, brzucha),
  ▹ ćwiczenia oddechowe,
  ▹ unoszenie wyprostowanej nogi w pozycji leżącej (z ograniczeniem kąta zgięcia biodra),
  ▹ pionizacja i nauka chodzenia o kulach z odciążeniem operowanej kończyny.
• Zasady:
  ▹ unikanie zgięcia biodra powyżej 90°, skrętu kończyny i krzyżowania nóg,
  ▹ stosowanie klinów lub poduszek między nogami podczas leżenia.

Etap II – średni pooperacyjny (6–12 tygodni)

• Cele: poprawa siły mięśniowej, zwiększenie zakresu ruchu, stopniowe odzyskiwanie samodzielności.
• Ćwiczenia:
  ▹ marsz z coraz mniejszym odciążeniem,
  ▹ ćwiczenia równoważne i stabilizacyjne,
  ▹ ćwiczenia w wodzie (hydroterapia),
  ▹ jazda na rowerze stacjonarnym z niewielkim obciążeniem.

Etap III – późny (3–6 miesięcy)

• Cele: powrót do codziennej aktywności, dalsze wzmacnianie mięśni, poprawa koordynacji.
• Ćwiczenia:
  ▹ chód bez pomocy kul,
  ▹ ćwiczenia oporowe dla mięśni kończyn dolnych,
  ▹ trening funkcjonalny – wchodzenie po schodach, przysiady w bezpiecznym zakresie.

Etap IV – zaawansowany (6–12 miesięcy)

• Cele: pełna sprawność ruchowa, powrót do aktywności sportowej rekreacyjnej (np. pływanie, nordic walking, jazda na rowerze).
• Ćwiczenia:
  ▹ ćwiczenia dynamiczne i stabilizacyjne,
  ▹ trening równowagi i propriocepcji,
  ▹ indywidualny program aktywności dobrany do stylu życia pacjenta.

Rehabilitacja po endoprotezoplastyce biodra jest procesem długotrwałym, wymagającym cierpliwości i systematyczności. Odpowiednio prowadzony program usprawniający pozwala na odzyskanie sprawności, redukcję bólu i poprawę jakości życia pacjenta. Kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarza i fizjoterapeuty, a także stopniowe, bezpieczne zwiększanie obciążeń.

Umów wizytę w gabinecie Fizjoterapia Agata Klefas w Wołominie:

 Zadzwoń: 574-737-061
 Lokalizacja: Wołomin, 1 Maja 128B
 Sprawdź ofertę: Cennik
 Rezerwacja on-line: Booksy

mgr Agata Klefas Fizjoterapeuta

See Full Bio